UNIVERZITET U BEOGRADU
ARHITEKTONSKI
FAKULTET
BULEVAR KRALJA ALEKSANDRA 73/II, 11120 BEOGRAD
  • en
  • sr

Predstavljanje drugog izdanja knjige: “Život na ivici. Stanovanje sirotinje u Beogradu 1919-1941.” – dr Zlata Vuksanović-Macura

Fotografija na korici: Avlija u Pančićevoj ulici br. 21 oko 1930. (MGB, Ur–10496)

KCB_latinica-crno

Kulturni centar Beograda,
Galerija Artget, Trg republike 5/I

utorak, 04. decembar 2018. u 18.00 časova

Predstavljanje drugog izdanja knjige dr Zlate Vuksanović-Macura:
Život na ivici.
Stanovanje sirotinje u Beogradu 1919-1941.

Izdavač: Orion Art, Beograd 2018

Učestvuju: prof dr Sreten Vujović, prof dr Nenad Makuljević, prof Branislav Mitrović i autorka.

Prvo izdanje knjige Život na ivici odavno je rasprodato i ovenčano brojnim priznanjima. Tema koju obrađuje zanimljiva je za naučnu i stručnu zajednicu, a svakako bi mogla biti i značajna literatura za sve donosioce odluka koje se tiču razvoja grada, stambene krize koja i danas najviše ugrožava upravo siromašno stanovništvo. Knjiga je namenjena i svim zaljubljenicima u Beograd i njegove male i velike priče… Zanimljivo je i pomenuti da su inspiracuju za svoj rad u ovoj knjizi našli i autori gledane serije „Senke nad Balkanom“, čiji se veliki deo radnje odvija upravo u za tu priliku rekonstruisanoj sirotinjskoj Jatagan mali.
………………
Monografija Život na ivici predstavlja kompleksnu, multidisciplinarnu, komparativnu i sistemsku studiju izuzetno aktuelne, ali do sada u velikoj meri zapostavljene istraživačke oblasti. Proučavajući fenomen stanovanja nižih društvenih slojeva, autorka je sabrala svu do sada poznatu građu o stanovanju sirotinje i dopunila je rezultatima obimnog arhivskog, teorijskog i terenskog istraživanja zasnovnog na proučavanju i tumačenju originalnih izvora.

S jedne strane, kao svojevrsan uvid u specifična pitanja sopstvenog nasleđa, predstavlja veliki doprinos proučavanju istorije (anonimne) arhitekture srpske prestonice. S druge, odiše savremenošću, aktuelnošću i autentičnošću. Ona, u stvari, ukazuje kreatorima aktuelne urbane politike na iskustva negdašnjeg Beograda, pokazujući da iz njegove retrospektive, iz iskustva prošlosti, može mnogo da se uradi i za njegovu današnju perspektivu, za gradogradnju – dostojnu čoveka, a posebno onog koga najčešće zaboravlja ubrzana i nepravedna istorija. Zato aktuelna urbana politika tranzicionog društva može naći u ovom delu važne podsticaje da se prevladaju i stambena kriza i izrazite stambene nejednakosti, a naročito formiranje novih „stambenih klasa”.
(Iz prikaza knjige Život na ivici, Ratko Božović, Arhitektura i urbanizam, Beograd, 2012)

Slika-162.-Pistolj-mala-Mika-Alas

Ispred kuće u Pištolj mali (Politiin zabavnik, 3240). Preuzeto iz knjige “Život na ivici. Stanovanje sirotinje u Beogradu 1919-1941″, Orion art, Beograd 2012, str 201

Jatagan-Mala_1930-Arhiva

Recenzije

Ova monografija predstavlja veoma složeno i sadržajno istraživanje vrlo značajne i aktualne teme iz oblasti istorije i teorije arhitekture. (…) Istraživanje predstavlja originalni naučni doprinos kritičkom sagledavanju ostvarenih primera na polju izgradnje socijalnih stanova za činovnike i radnike, rentijerskih stanova za siromašne, stanova koje su gradile dobrotvorne ustanove i pojedinci, odnosno sami siromašni žitelji za svoju porodicu. Poseban doprinos rada predstavljaju brojni statistički i drugi podaci koji veoma iscrpno oslikavaju tadašnju socijalnu situaciju siromašnih građana; originalne fotografije koje verno prikazuju naselja i zgrade koje nisu sačuvane; kao i originalna projektna dokumentacija koja daje veoma vredne informacije o prostornoj strukturi i arhitekturi zgrada, od kojih većina danas nije očuvana ili su u izmenjenom stanju. Ovi prilozi pružaju široke mogućnosti sagledavanja ukupne stambene izgradnje u međuratnom periodu. (…) Ostvareni rezultati će omogućiti bolje poznavanje i objektivniju valorizaciju pojedinih do danas sačuvanih primera zgrada i celina što će otvoriti put za predlaganje i sprovođenje njihove institucionalne zaštite.Prof. dr Mirjana Roter-Blagojević

Zivot-na-ivici-Karta-1939_kropovana

Restituciona karta sirotinjskih krajeva u Beogradu oko 1939. godine. Arh. Zlata Vuksanović Macura. Polja u crvenim nijansama označavaju naselja u kojima je živelo siromašno stanovništvo.

Ova monografija predstavlja celovitu, objektivnu, multidisciplinarnu, komparativno usmerenu, sadržajno bogatu i akribičnu analizu stambene bede i siromaštva u Beogradu između dva svetska rata. (…) Objavljivanjem monografije Život na ivici: stanovanje sirotinje u Beogradu 1919-1941. čitaoci raznih stručnih profila i šira publika će dobiti jednu naučno i stručno, kao i društveno važnu knjigu, koja se neće moći zaobići u narednim proučavanjima društvene i stambene isključenosti u glavnom gradu Jugoslavije između dva svetska rata. Štaviše, određeni rezultati istraživanja i neka gledišta, kao i predložene mere u vezi sa urbanom i stambenom politikom izneti u monografiji mogu biti od koristi za aktuelnu urbanu politiku i trenutnu stambenu krizu čije su žrtve, takođe, siromašni bilo da pripadaju većinskoj naciji ili etničkim manjinama, i to tim pre što su društvo između dva svetska rata i društvo posle ratova iz 1990-ih po mnogo čemu slična tranziciona društva („divlji kapitalizam“) u kome su društvene i stambene nejednakosti veoma izražene i gde se, s valjanim razlogom može govoriti i o postojanju novih „stambenih klasa“.… Prof. dr Sreten Vujović

O autoru

Dr Zlata Vuksanović-Macura je diplomirala, magistrirala i doktorirala na Arhitektonskom fakultetu u Beograd. Njen profesionalni rad je usmeren ka oblasti socijalnog stanovanja, kao i istoriji stanovanja i razvoja grada. Poznavalac je aktuelnih pristupa socijalnom stanovanju u svetu, posebno onih koje zagovaraju Ujedinjene nacije, kao i problematike socijalnog stanovanja u Evropi, i izazova koji stoje pred ovom problematikom u našoj zemlji. Učestvovala je u izradi nekoliko nacionalnih strateških dokumenata u oblasti socijalnog stanovanja, stanovanja Roma i socijalne inkluzije i objavila više radova u domaćim i stranim naučnim i stručnim zbornicima i časopisima. Član je većeg broja međunarodnih i domaćih radnih tela vezanih za socijalno stanovanje. Radi kao naučni saradnik u Geografskom institutu „Jovan Cvijić“, SANU.

(prim. ured. – intervju sa autorkom: Život na ivici u „gospodskom“ Beogradu)