Istočna kapija Beograda – 3D model, Slobodan Erski.
Socijalistička arhitektura i urbanističko nasleđe SFRJ u poslednje vreme ponovo postaju tema rasprava, kako u medijima, tako i među umetnicima, arhitektama, urbanistima, sociolozima… Minimalizam i funkcionalizam brojnih građevina i čitavih naselja, za jedne je inspiracija i nasleđe koje treba čuvati, dok je za druge oličenje jednog perioda istorije koji bi trebalo zaboraviti.
Događaj: Socijalistička arhitektura i brutalizam na filmu – 12.04.2019.
Organizacija: Samoobrazovni univerzitet “Svetozar Marković” i Radnički muzej Trudbenik
Projekcija i diskusija će biti organizovani u Radničkom muzeju Trudbenik, u ulici Luneta Milovanovića 6 u Beogradu. Prostorije muzeja se nalaze u sklopu radničke kolonije nekadašnjeg preduzeća za građevinske i montažne radove KMG Trudbenik.
19.00 – 23.00 časa
U okviru ovog dešavanja gledaćemo inserte iz više filmova i televizijskih emisija koje se bave arhitekturom socijalizma, a ovi inserti će poslužiti kao polazna tačka za otvorenu diskusiju koja će uslediti nakon toga:
Haruna Honcoop – Built to Last (2017) +
Sabine Bitter & Helmut Weber – NEW, Novi Beograd 1948 – 1986 – 2006 (2007) +
Arhitektura danas – Brutalizam (RTS) (2018) +
Betonski spavači (HRT) (2016) +
Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948-1980 (2018).
Projekcija i diskusija će biti organizovani u Radničkom muzeju Trudbenik koji je posvećen jednom od građevinskih preduzeća koja su ostavila najveći trag u izgledu Beograda i Jugoslavije.
Razgovaraće se o sudbini ovog preduzeća i njegovih radnika, a potom će biti organizovan i obilazak obližnje Istočne kapije, kao jednog od najinteresantnijih primera socijalističke arhitekture Beograda.
Ovo dešavanje jedna je od aktivnosti koje su podržane od strane platforme zajednicko.org u okviru programa Podrška zajedničkog.
Built to Last (2017)
BUILT TO LAST – RELICS OF COMMUNIST-ERA ARCHITECTURE (2017) TRAILER from Haruna Honcoop on Vimeo.
A trailer of an experimental documentary film BUILT TO LAST – RELICS OF COMMUNIST-ERA ARCHITECTURE (59′) directed, filmed and co-edited by Czech-Japanese documentary filmmaker Haruna Honcoop, exploring the fate of architecture built during the communist period in 11 countries in Eastern Europe. Film was awarded Prize for the Best Documentary at ARCHFILM LUND festival in Sweden in October 2017 during it’s world premiere.
SYNOPSIS:
An experimental documentary exploring the fate of grand Soviet-style buildings and monuments erected during the communist era (1945-89) in countries in Central and Eastern Europe. Moving along the spiral from Moscow to Berlin, Warsaw, Prague, Bratislava, Budapest, Bucharest, Belgrade, Pristina, Tirana and Sofia, the film mixes and fuses the past and present conditions of administrative buildings, museums, monuments, working class homes, communist party headquarters, hotels, and panel housing projects. The series of ten short films examines the often dramatic changes in public attitudes to these relics of our recent past, which were built with the intention that they would last forever.
Film was released in September 2017. Prague premiere on 29 September in CAMP / World premiere on 6 October 2017 at ArchFilm Lund Festival in Sweden.
NEW, Novi Beograd 1948 - 1986 - 2006
NEW, Novi Beograd 1948 – 1986 – 2006 from Sabine Bitter & Helmut Weber on Vimeo.
NEW
Novi Beograd 1948 – 1986 – 2006
Video, 20 min
Österreich, Serbien
Sabine Bitter / Helmut Weber
2007
In the video NEW, Novi Beograd 1948 – 1986 – 2006, young architects, urban planners, artists and curators, all of whom live and work in Belgrade, read an unpublished text by Henri Lefebvre. The text from Lefebvre was submitted as part of a proposal with French architects Serge Renaudie and Pierre Guilbaud for the International Competition for the New Belgrade Urban Structure Improvement in 1986, sponsored by the state of Yugoslavia, and was discovered by architectural historian Ljiljana Blagojevic.
In his urban vision for Novi Beograde, Lefebvre emphasizes the processes and potentials of self-organisation of the people of any urban territory to counter the failed concepts of urban planning from above. For Lefebvre, at this late point in his life, the promises of both modernist capitalist as well as state socialist architecture and city planning had failed.
Yet, Lefebvre viewed Novi Beograde and Yugoslavia as having a particular position in what he had elsewhere called “the urban revolution.” As Lefebvre states, “Because of self-management, a place is sketched between the citizen and the citadin, and Yugoslavia is today (1986) perhaps one of the rare countries to be able to pose the problem of a New Urban.”
In NEW, Novi Beograd 1948 – 1986 – 2006, the young architects, urban planners, artists, and curators read excerpts of Lefebvre’s text in architectural sites and urban landmarks in Novi Beograde such as the Sava Centar, The Museum of Modern Art, as well as places like the Genex Towers, the New Belgrade West Gate. These sites are historical & present “urban facts” of New Belgrade and Lefebvre’s text both aligns and collides in terms of what New Belgrade was and can be.
The locations represent the architectural spaces of state modernism in Yugosalvia, the sites made from “urbanism form above”, that Lefebvre was suspicious of. These places highlight New Belgrade´s representative role in the history and development of a the nation state and the Non Aligned Movement during the Sixties and Seventies.
By revisiting urban sites of New Belgrade 2006 – the capital of former Yugoslavia founded in 1948 – through Lefebvre’s concepts of 1986, we are looking in this continuing project for productive forces (aligned to new emerging concepts of citizenship and new concepts of self – organisation from below) which produce the urban territories and neighbourhoods today.
Realized within the project “Differentiated Neighbourhoods of New Belgrade”,
Supported by Austrian Kultur Forum Belgrade
Arhitektura danas - Brutalizam (RTS) (2018)
http://www.rts.rs/page/tv/sr/story/21/rts-2/3328079/arhitektura-danas-brutalizam.html
Arhitektura danas – Brutalizam (RTS) (2018)
Beogradski brutalizam je jedna od mogućih definicija arhitekture koja je dominirala 70-ih i 80-ih godina 20. veka u Beogradu pored socijalističke moderne ili internacionalnog stila, i koja je funkcionisala kao otvoren sistem oblika i značenja.Frenetična izgradnja u periodu koji je prethodio opštoj ekonomskoj krizi i krahu socijalističkog sistema stvorila je urbani estetski milje koji je uslovio različite sub-kulture, od kojih su neke prešle u urbane legende, koje i danas imaju odjek.
Svesni ograničenja koje podrazumeva citiranje određenog stila kao skupa formi, govorimo o Beogradskom brutalizmu pre svega kao o periodu, kao urbanom pejzažu koji je formirao kulturu koju i danas delimo.Cilj emisije Arhitektura danas: Brutalizam je da se kroz projekcije i razgovor sa arhitektom Zoranom Abadićem, autorom projekta rekonstrukcije Palate pravde u Beogradu, jednog od najznačajnijih primera uspešne brutalističke arhitekture istraži ovaj period u beogradskoj arhitekturi koji je, kao deo kulturne sredine formirao identitet više generacija Beograđana.Odnos prema temi je aktivan, a ne ekskluzivno prikazivački – pre svega jer se bavimo tkivom koje je živo, objektima i formama koje su neprekidno u funkciji i koje traže otvoren pristup njihovoj prirodi. Beograd je još uvek zahvaljujući brutalistima, pre svega betonski grad.
Urednica emisije: Ljiljana Đurović
Label and copyright: Radio-televizija Srbije
Betonski spavači – HRT (2016)
TV serija o modernoj arhitekturi: Betonski spavači – HRT
Tribina i projekcija TV serije: Betonski spavači
Serija Betonski spavači gradi priču oko moderne arhitekture u Hrvatskoj i regiji bivše Jugoslavije – području jedinstvenom po velikom broju napuštenih i ruševnih zgrada iz 20. veka, izuzetne arhitektonske vrednosti.
Cela serija zamišljena je kao celina sastavljena od 4 tematska bloka, od kojih se prvi bavi arhitekturom turističke namene, drugi spomeničkom i komemorativnom baštinom, treći post-industrijskom i post-vojnom okolinom, a četvrti velikim ambicijama modernizacijskih projekata.
Svaka tematska celina obuhvata četiri epizode. Svaka epizoda dramatična je priča o protivurečnostima jugoslovenskog socijalističkog društva smeštenog između istoka i zapada, demokratije i totalitarizma, prožetog utopijskom idejom da arhitektura može učiniti svet boljim.
Reditelj: Saša Ban
Scenaristi: Nevenka Sablić, Saša Ban, Maroje Mrduljaš
Snimatelj: Hrvoje Franjić
Montažer: Vanja Siruček
Producentkinje: Dana Budisavljević i Miljenka Čogelja
Produkcija: Hulahop za HRT
Urednik: Robert Zuber
Toward a Concrete Utopia: Architecture in Yugoslavia, 1948-1980
Međunarodni forum: “Stvaranje konkretne utopije: Arhitektura Jugoslavije, 1948–1980″ (12-15.11.2018)
… Jugoslovenska arhitektura koja je obuhvatala i nebodere građene u stilu međunarodne prakse i brutalističke “društvene kondenzatore”, manifestovala je radikalnu raznolikost, hibridnost i idealizam koji su karakterisali i samu jugoslovensku državu, naveo je MoMA u najavi izložbe, koja istražuje širok raspon tema – od procesa urbanizacije velikih razmera, preko upotrebe tehnologije u svakodnevnom životu, spomenika i memorijalizacije, do globalnog dometa jugoslovenske arhitekture.
Izložba obuhvata radove najvažnijih jugoslovenskih arhitekata, među kojima su Bogdan Bogdanović (1922-2010), Juraj Neidhardt (1901-1979), Svetlana Kana Radević (1937–2000), Edvard Ravnikar (1907-1993), Vjenceslav Richter (1917-2002) i Milica Šterić (1914-1998)….