– Galerija Kolektiv, otvaranje izlagačke sezone 30.06 u 19h izložbom SOUNDRAWING
– Drinčićeva 20 (spoljašnji bočni zid kuće)
– Otvaranje izložbe će se desiti na otvorenom prostoru, ali molimo sve posetioce da zbog trenutne epidemiološke situacije ponesu maske sa sobom;
S O U N D R A W I N G
Sound Drawing okuplja tim (Slađana Aničić, Tamara Vukotić, Branko Gulan, Olga Dukić, Boris Ivanović, Đorđe Kekić, Nikolina Lalić, Bojana Mijatov, Mladen Ostojić, Jefimija Popović, Jovana Ropčević, Andrea Stanković; tutor: Snežana Zlatković) kao nadgradnju jednosemestralnog istraživanja kroz crtež na završnoj godini studija na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Predlaže se građenje crteža kroz radionicu kao otvaranje pitanja na ovogodišnji raspis konkursa Galerije Kolektiv And yet it moves – On liminal drawing issues.
Crtež počinje od zida, kao atipičnog konteksta i razmere u okviru kojih treba da deluje. Odnosi se prema njegovom erozivnom karakteru kao onom koga treba sačuvati u svom izvornom obliku, ili pak kao onom čija nagrizanja treba dodatno stimulisati pokretom. Kreira se nov sloj – linearna struktura na određenom, promenljivom odstojanju od zida. Između građenja linearnog i zida kao postojećeg stanja postavlja se nov element kao medijator i prenosilac zvuka. Linearna struktura nosi sa sobom i niz pomerljivih tačkastih elemenata koji menjaju karakter linije. Namera crteža je da ispita pokretljivost linije u međuodnosu sa zvukom, da čitanjem otkrije preplitanja i mimoilaženja kako vidljivih, tako i nevidljivih tragova koji nastaju od pomeranja, razvlačenja, natezanja postavljenih slojeva crteža. Kontekst u kome crtež nastaje dozvoljava mu specifičan taktilni karakter koji teži da privuče posetioce koji bi povlačanjem linearnih i tačkastih nanizanih elemenata prirodno proizvodili zvuk, a istovremeno ostavljali trag na novom elementu, materijalu koji je postavljen iza prvog sloja crteža. Prilikom svakog pokreta crteža nastaje zvuk koji u svojoj završnici kada se sretne sa zidom stvara neravnine, tragove, pukotine na postavljenim slojevima materijala, ali i na onim delovima zida koji preostaju slobodni. Odlomci ostaju i nakon izložbe, kao poseban novoformirani, arhivski sloj crteža čiji se izgled, stanje ne može predvideti, jer zavisi od stepena reakcije na sam crtež na licu mesta. Crtež prati i zapis o građenju crteža koji kroz tekst ukazuje na nestatičan tok njegovog nastanka.
Građenje crteža je ukazalo na nepravilnosti linearne strukture i otkrilo nove potencijale u redefinisanju same linije. Incijalno se krenulo od postavljanja linija koje su međusobno paralelne i vode ka osnaživanju utiska dužine i beskonačnosti, da bi se kroz sam rad na crtežu otkrila rastegljivost tumačenja samih pravaca prostiranja, pletenje niti ka različitim tačkama prostora, i njihovo ponovno skupljanje u mikro čvorišta. Konstruktivni nosioci crteža najpre su tačkasto raspoređeni u pravilnom rasteru omogućavajući razapinjanje sekundarnih vertikalnih i horizontalnih nosača. Slojevitost sekundarne konstrukcije i niz neočekivanih pomeraja teže da vitopere crtež, a da ga istovremeno kroz svoju maksimalnu zategnutost dovode u stanje nestabilnosti. Linije se mestimično dodatno podupiru kroz jedan zavrtanj u sistemu vertikala, čime dolazi do blagih podrhtavanja horizontalnosti istih, ali i ojačavanja sistema prema podsticaju zvuka. Momenti rastezanja vertikalnih i horizontalnih nosača su kroz uvođenje svake nove linije sve izražajniji. Nanizani mikro tačkasti, sferni elementi se umnožavaju kako crtež niče, proizvodeći raznorodne zvukove, od tupih, do ekstremnih, koji utiču na okruženje. Svi slojevi crteža menjaju se kroz svoje nastajanje i u odnosu na vremenske prilike bivaju oštećeni i sve više erozivni poput zida od koga počinju. Uz svu preciznost razrade prethodno osmišljenog koncepta, dolazi do nekontrolisanosti pokreta prilikom rada upravo zbog osnovnog elementa – linije i njene same materijalnosti. Ona vodi onog ko je crta, uvodi iskliznuća u nijansama, kontinualno menjaći stanje crteža i prostor oko sebe. Kroz te tokove menja i zvuk, nekada ga troši do poslednjih impulsa sile i energije tona, dok u narednom momentu stvara amplitude do buke. Snažniji odjek sa sobom nosi dozu iritacije, suptilno vraćajući liniju u mirno stanje, do novog trzaja. Promenljive veličine zvuka su zavisne od pokreta linije kao svog osnovnog izvora. Prestankom oscilovanja linije i on se zaustavlja. Poslednji u nizu je šum koji se može javiti od prvih slojeva materijala medijatora. Preostaje nam pitanje da li se može i kako čitati niz tragova koji se dešava kroz nevidljive međuodnose pokreta, linije i zvuka?
3M3 je programski format Galerije Kolektiv koji pruža uslove za realizaciju projekata mladih arhitekata i autora iz srodnih oblasti, s akcentom na istraživačke radove, eksperimentalne prirode. Galerija Kolektiv svake sezone poziva novog kustosa 3M3 programa, koji određuje temu u skladu sa ličnim istraživačkim radom, vodi i razvija program sa učesnicima i timom galerije. Na ovaj način galerija otvara prostor za kustosko – istraživački rad u arhitekturi.
3M3 |izlagačka sezona 2019/2020- And yet it moves* – On liminal drawing issues
Kustoskinja: Anđelka Bnin-Bninski
Izložba: SOUND DRAWING _ 30. jun – 31. avgust 2020
Organizacija: Senka Latinović / Produkcija: Galerija Kolektiv
*And yet it moves (Eppur si muove) je izraz koji se pripisuje italijanskom matematičaru, fizičaru i filozofu Galileu (Galileo Galilei, 1564–1642) koji je težio da objasni da planeta Zemlja nije statična već se pokreće, okreće oko Sunca (Ovaj poznati izraz prvi put se pojavljuje u kontekstu istraživanja u arhitektonskom crtežu 2019. godine u upotrebi Federike Gofi (Federica Goffi) u okviru simpozijuma Frascari Symposium IV: The Secret Lives of Architectural Drawings and Models).
Crtež u arhitekturi je poslednjih decenija naročito aktuelna tema u radu brojnih arhitekata i teoretičara arhitekture, a danas se razvija paralelno sa intenzivnim preispitivanjima discipline i njene uloge u savremenom društvu. Sa jedne strane slavi se renesansa crteža, a sa druge se konstatuje njegova smrt. Kroz celokupni kontinuitet razvoja, crtež se potvrđuje kao odgovor, kao oblikovanje i izraz mišljenja, razrešenje problema i konačni stav o prostoru.
Kako pokrenuti crtež?
Liminalni crtež i ispitivanje pokrenutosti crteža deo je šireg metodološkog pristupa taktičkom radu u crtežu kod Bnin-Bninski. Liminalno stanje upućuje crtež na kritičku poziciju u graničnim odnosima tema, prostora i medija – crtež se pokreće na skalama različitih ivičnih odnosa: unutar materijalnosti crteža; unutar relacija prema drugim medijima (film, fotografija, prostorni model/instalacija); u odnosima prema drugim crtežima, prema tekstu ili izgrađenom objektu. Ispitivanje pokrenutosti liminalnog crteža ne stremi odgovoru, već provocira preciznu formulaciju pitanja o specifičnom problemu i/ili fenomenu prostora.
Kako pokretati crtežom?
Tema ove izlagačke sezone je istraživački rad o pokrenutim stanjima crteža koja ne teže razrešenju, već usložnjavanju u liminalnoj, graničnoj poziciji neodređenosti, nestabilnosti i neizvesnosti.
Kako aktivirati crtež od stava o prostoru ka pitanju i kritičkoj refleksiji o specifičnom problemu ili fenomenu? Na koji način pokret u crtežu inicira preispitivanje medija, njegove materijalnosti, dimenzionalnosti, tehnike? Da li pokret liminalnog crteža može rezultirati aktivističkim crtežom i diskusijom o pitanjima prostora između autora i posmatrača?
Anđelka Bnin-Bninski
*Projekat „Nova sezona izložbene programske celine 3M3 u galeriji Kolektiv” je podržan od strane Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.
Slađana Aničić
Branko Gulan
Nikola Abramović
Davor Ereš
Nikola Abramović
