Izveštaj: GLobalno selo 2 / Global Village – Shelter for Resilient Living 2

Međunarodna naučna konferencija Global Village – Shelter for Resilient Living 2, je održana od 21-23.11.2023. godine u Beogradu na Arhitektonskom fakultetu. Organizacija  skupa je realizovana u partnerstvu Univerziteta u Beogradu – Arhitektonski fakultet, Balkanskog arhitektonskog bijenala – BAB, i Međunarodne asocijacija urbanih i prostornih planera – ISOCARP. Ukupan broj učesnika sa radom na konferenciji je bio 55, od kojih 21 iz zemlje i 34 iz inostranstva. 

Naučnoistraživačke organizacije – učesnice u radu skupa su: 

• University of West Attica – UNIWA, GREECE 
• University of Belgrade Faculty of Architecture, SERBIA 
• Faculty of Architecture University SS Cyril and Methods. NORTH MACEDONIA 
• Bogazici University, TURKEY 
• Faculty of Architecture and Urbanism Polytechnic University of Tirana (FAU UPT), ALBANIA 
• Escuela Técnica Superior de Arquitectura Universidad de Malaga, SPAIN 
• Universite de Tours, FRANCE 
• Università Mediterranea di Reggio Calabria, ITALY 

Tok rada skupa: 
Skup je pozdravnom  rečju otvorila prof. dr Ana Nikezić, prodekan za nauku i saradnju sa univerzitetom Arhitektonskog faklulteta u Beogradu dok je uvod u opštu temu skupa kroz postavljanje pitanja Global Village – Utopia or Reality? prezentovala nauč.sar dr Tatjana Mrđenović, konceptor i glavni urednik konferencije nakon čega je usledilo uvodno predavanje predsednika Međunarodne asocijacije planera Pietra Elisei-a na temu Planning Contemporary Cities – Between Urbanization and Climate Change. Ključna predavanja u okviru panela EXPO as Community for Reality su realizovana od strane prof. dr Guida CImadom-a ispred  Escuela Técnica Superior de Arquitectura Universidad de Malaga i Institute for the Study of International Expositions – ISIE na temu Universal and Special EXPOs through the lens of ISIE, i prof. dr Dušana Borvčanina ispred Minstarstva nauke, tehnološkog razvoja i inovacija, Republike Srbije na temu EXPO 2027 Belgrade a Shelter for Resilient Living.  

Konferencija je posle uvodnog panela Ka REZILIJENTNOM PLANIRANJU, nastavljena u okviru tematskih sesija i to: 

1. ARHITEKTURA GLOBALNOG SELA: OBRASCI, FORME, SISTEMI 

Savremeni život i nove mreže koje on pruža stvaraju potrebu za novim oblicima arhitekture u globalnom selu. Sesija je obeležena novim idejama i vizijama arhitektonskih manifestacija globalnog sela. Diskusija se fokusirala na to kako arhitektura može da odražava raznolikost i međusobnu povezanost savremenog sveta, a istovremeno se bavi pitanjima kao što su održivost i očuvanje kulture. Učesnici su razemnili svoje stavove o tome kako arhitektura može da oblikuje i unapredi naša iskustva u globalnom selu. 

2. PLANIRANJE I UREĐENJE GLOBALNOG SELA: INSTRUMENTI I MODELI

Učesnici su tokom ove sesije diskutovali značaj implementacije održivih praksi u planiranje i održavanje zajedničkih prostora. Oni su takođe istražili tehnike za podsticanje angažovanja zajednice i učešća u uspostavljanju i održavanju ovih mesta. Polaznici sz takođe istražili opcije za regeneraciju zapuštenih ili nedovoljno iskorišćenih mesta kako bi se razvile zdravije i održivije zajednice u globalnom selu. 

3. NOVI MODELI ARHITEKTURE U TRANZICIJI

Tržište nekretnina i liberalizacija građevinske industrije, radikalno transformiše izgrađeno okruženje u poslednje dve decenije. Stoga i arhitektonska praksa pokušava da odgovori pokušajima uspostavljanja savremenih paradigmi objektivne stvarnosti koje su u proteklom periodu socijalističkog modernizma u Makedoniji određivale specifične funkcionalne tipologije i standarde. Pod uticajem socio-ekonomskih, kulturnih, političkih i liberalizacijskih i vlasničkih promena tržišta danas, nastajuće arhitektonske mešovite namene ili hibridne tipologije su dokaz transformacija i treba ih istraživati kao fenomenologiju građenog prostora.Problemsko područje ove tematske sesije je  istražilo ulogu arhitektonskih metoda, tehnika i klasifikacije novih modela zgrada sa programskom integracijom.  

4.  ZDRAV Grad_ZDRAVI ljudi: Dizajniranje budućih gradova za „um, telo i dušu“

Visok nivo stresa, zagađenja, pandemije i drugih izazova savremenog načina života čine zdravlje ključnim resursom KSKSI veka. Evoluciona paradigma razumevanja zdravlja, koju promoviše Svetska zdravstvena organizacija, predstavlja zdravlje mnogo više od jednostavnog odsustva bolesti ili traume, kako se ranije smatralo. Ova promena transformacije fokusirana na sveukupno psihološko i mentalno blagostanje je (ponovo) uvela pojmove i fenomene kao što su prevencija, javno zdravlje, prirodna sredina i ekološka održivost kao sastavni deo zdravstvene zaštite. Pristup „uma, tela i duše“ nastao je kao rezultat, ili čak neophodnost zbog modernog, užurbanog i stresnog načina života, karakterističnog za gusto naseljena i urbana područja, gde stres predstavlja jedan od četiri glavna faktora rizika po zdravlje. . Prema najnovijim studijama, više od 64% zdravstvenih ishoda zavisi od sredine u kojoj živimo. Stoga, je sesija diskutovala u kojoj meri mi, kao urbanisti i arhitekte, možemo uspešno da lečimo ljude dizajniranjem zdravog i terapeutskog okruženja. 

5. Koncept sesije 5 pod nazivom ISTRAŽIVANJE U OBLASTI ARHITEKTONSKIH TEHNOLOGIJA – IDEJE I MOGUĆNOSTI 

bio je da okupi mlade istraživače u ovoj oblasti, odnosno u oblastima istraživanja kao što su arhitektonske konstrukcije, konstruktivni sistemi, energetska efikasnost i materijalizacija zgrada. Većina autora radova su mladi doktorski kandidati, u ranim fazama studija, koji još uvek nisu predali i završili svoje predloge teza. Stoga je ideja ove sesije bila da se omogući diskusija među kandidatima i profesorima, njihovim budućim mentorima, kako bi se potvrdile njihove ideje i istraživački potencijal. Sve predstavljene teme, koje su pokrivale širok spektar istraživačkih oblasti, smatrane su značajnim i sa potencijalom da budu razrađene u budućem radu na izradi teze. Pitanje postizanja održivosti kroz pristup dizajna usredsređenog na čoveka sažeto je kao moguće buduće polje istraživanja u radu koji je predstavio pitanja održivog dizajna bolnica.

Zaključni panel EKSPO KAO EKSPERIMENTALNA ZAJEDNICA ZA REALNE OBRASCE ŽIVLJENJA,  predstavio je istraživanja ISIE na temu specijalizovanih i univerzalnih izložbi kao mogućnosti za unapređenja Međunarodne izložbe u Beogradu 2027. Prezentacije su održali prof. Gvido Cimadomo sa Univerziteta u Malagi i prof. dr Dušan Borovčanin ispred Ministarstva nakuke, tehnološkog razvoja i inovacija. 

Zaključci skupa:  

Skup je otvorio mnoga pitanja i diskusije i izveo najvažnije zaključke koji se odnose na: 

– Preispitivanje odnosa novih teorija potreba i njihovog zadovoljenja sa naglaskom da se razvoj bavi ljudima, a ne novcem i nametnutim zadovoljenjima; 

– Preispitivanje mrežnog odnosa grad-selo u odnosu na održive razvojne principe imajući u vidu da se veći deo ruralnog prostora na nivou Evrope rapidno smanjuje; 

– Preispitivanje odnosa participativnih tehnika kako u procesu arhitektonskog tako i u procesu urbanog dizajna i planiranja od ko-dizajna do participativnog budžetiranja, 

– Moguđnosti tehnoloških unapređenja objekata ka održivim sistemima; 

– Inoviranje modela i instrumenata urbane regeneracije u tranzicionim procesima, 

– Mogućnosti ekperimentalnih istaživanja urbanih i arhitektonskih obrazaca rezilijentnog življenja u globalnom selu u okviru EKSPO događaja. 

Učesnici iz inostranstva: 

1. Pietro Elisei – ISOCARP President, ROMANIA  
2. Rajendra Kumar – ISOCARP, INDIA 
3. Stela Skrizhovska-Koleva, University of architecture, civil engineering and geodesy, BULGARIA;  
4. Vanja Skalicky Klemenčič, assist.prof.dr., Faculty of Civil Engineering, Transportation Engineering and Architecture, University of Maribor, SLOVENIA;  
5. Vesna Žegarac Leskovar, prof.dr., Faculty of Civil Engineering, Transportation Engineering and Architecture, University of Maribor, SLOVENIA;  
6. Angelica, Stan, PhD Arch Professor, Ion Mincu University of Architecture and Urban Planning, ROMANIA  
7. Dr. Heba Mohamed Soliman University of Kafr El-Sheikh, Department of Architecture, EGYPT 
8. Eleni G. Gavra, Professor [Ekistics and Cultural Heritage], GREECE 
9. Kleoniki Gkioufi, Architect – Urban Planner, Dr UOM, GREECE 
10. Eleni Kiourou, Archaeologist – Art Historian, MSc [History, Anthropology and Culture in Eastern and South-Eastern Europe] 
11. Sneha John, Post-Graduate student, College of Engineering Trivandrum, INDIA 
12. Anurup K., Assistant Professor, College of Engineering Trivandrum, INDIA 
13. Vipin Sebastian, Post-Graduate student, College of Engineering Trivandrum, INDIA 
14. Anukrishnan A. S., Post-Graduate student, College of Engineering Trivandrum, INDIA 
15. Mart Deceuninck, KU Leuven, BELGIUM  
16. Emilie Taylor Welty, Professor of Practice, Tulane University, USA;  
17. Angeliki Paidakaki, Assistant Professor, Harokopio University of Athens, GREECE;  
18. Pieter Van den Broeck, Professor of Spatial Planning and Sustainable Development, KU Leuven, BELGIUM  
19. Vipin Sebastian, Student , College Of Engineering Trivandrum , INDIA  
20. Anurup K, Assistant Professor , College Of Engineering Trivandrum, INDIA  
21. Sneha John, Student, College Of Engineering Trivandrum, INDIA 
22. Anukrishnan A S, Student, College Of Engineering Trivandrum, INDIA 
23. Yasmin A, Post Graduate student, College of Engineering, Trivandrum, INDIA,  
24. Priyanjali Prabhakaran, Professor, College of Engineering, Trivandrum, INDIA 
25. Kire Stavrov, Teaching Assistant, University Sc Cyril and Methodius, Faculty of Architecture, Skopje, North MACEDONIA;  
26. Strahinja Trpevski, University Sc Cyril and Methodius, Faculty of Architecture, Skopje, North MACEDONIA 
27. Mihajlo Zinoski Professor, ”Ss Cyril and Methodius” University, Faculty of Architecture, Skopje, RN Macedonia. 
28. Vebi FazliuDocent, “Mother Teresa” University, Faculty of Civil Engineering and Architecture, Skopje, RN Macedonia ,  
29. Marija DzhidrovaAssistant, ”Ss Cyril and Methodius” University, Faculty of Architecture, Skopje, RN MACEDONIA,  
30. Valmir Dalipi, Assistant, “Mother Teresa” University, Faculty of Civil Engineering and Architecture, Skopje, RN MACEDONIA 
31. Liljana Dimevska Sofroievska, Faculty of Architecture, Ss. Cyril and Methodius University, Skopje, NORTH MACEDONIA 
32. Nikolay Istatkov, University of architecture, civil engineering and geodesy, BULGARIA 
33. Jana Brsakoska, Faculty of Architecture at Ss Cyril and Methodius University in Skopje, NORTH MACEDONIA 
34. Eleni Stefania Kalapoda, Architect & Urban Designer, Columbia University GSAPP (NYC), GREECE 

Učesnici iz zemlje: 

1. Vanja Spasenović, Teaching Assistant, Department of Architecture, Faculty of Architecture, University of Belgrade, SERBIA 
2. Bojana Sićović, Associate, Department of Fine and Applied Arts, Academy of Arts, University of Novi Sad, SERBIA” 
3. Tatjana Mrdjenovic, Faculty of Architecture, University of Belgrade, SERBIA 
4. Pavle  Vasev, ULUPUDS 
5. Aleksa Ciganović, dipl. ing. Arch advisor, Republic Institute for the Protection of Cultural Monuments, Belgrade 
6. dr Bojana Jerković-Babović, University of Belgrade – Faculty of Architecture, Department of Architecture  
7. Tijana Žišić, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA,  
8. Marija Milenković, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA,  
9. Nataša Ćuković Ignjatović, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA 
10. Milijana Živković, PhD Candidate, University of Belgrade, Faculty of Architecture, SERBIA 
11. Nikola Miletić, Teaching Assistant at University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA  
12. Bojana Lević, Department of Architectural Technologies, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA  
13. Irina Živković, M. arch. Teaching Assistant, University of Belgrade Faculty of Architecture, SERBIA 
14. Marija Stojkovic, University of Belgrade, Faculty of Architecture, Serbia,  
15. Eva Vanista Lazarevic, University of Belgrade, Faculty of Architecture, Serbia,  
16. Jelena Maric, University of Belgrade, Faculty of Architecture, Serbia,  
17. Ivana Rakonjac, PhD, Assistant Professor, Department of Architecture, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA  
18. Relja Petrović, M. Arch, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA  
19. Iva Lokas, Ph.D. Student, Institute of Architecture and Urban & Spatial Planning of Serbia, SERBIA  
20. Ivana Rakonjac, Ph.D., Assistant Professor, Department of Architecture, University of Belgrade – Faculty of Architecture, SERBIA 
21. prof. dr Dušan Borovčanin, Ministry of Science Technological Development and Innovation, SERBIA