Master akademske studije Integralni urbanizam 2016/17 – I godina

Urbana regulativa

Upoznavanje sa značajem, razvojem i sadržajem urbane i prostorno planerske regulative u Srbiji. Sticanje informacija o različitosti zahteva i potreba struka uključenih u proces urbanog i prostornog planiranja. Upoznavanje sa opštim kontekstom zakonodavstva EU. Upoznavanje procedura i institucija u praksi urbanog i prostornog planiranja u Srbiji.

Savremeni urbani fenomeni

Nastava na predmetu je usmerena na sagledavanje specifičnosti savremenog grada – društveno – ekonomski kontekst, urbane transformacije, arhitekturu i trendove. Fenomeni se posmatraju na tri prostorna nivoa – globalnom, regionalnom i lokalnom. Posebna pažnja posvećuje se odnosu između opštih zakonitosti aktuelnih procesa i njihovih lokalnih karakteristika. Predmet ravnopravno posmatra gradsku strukturu i arhitekturu – njihov novoformirani identitet, atraktivnost i konkurentnost.

Savremeni urbanistički koncepti

Studenti će se putem interaktivnih i multimedijalnih predavanja upoznati sa savremenim teoretskim pristupima, konceptima i praktičnim osvrtima urbane obnove, kao i njihovom primenom u odnosu na kompleksne urbane probleme na nivou grada. Poseban osvrt je na prostornim transformacijama gradske strukture, kao i na sagledavanju relacija sa ekonomskim, socijalnim, političkim i ekološkim faktorima.

IP01_Integralna analiza teritorije

KA NOVOM MODELU UPRAVLJANJA KVALITETOM ŽIVOTA ZAJEDNICE
Iako je sa demokratskim promenama 2000-te godine Srbija deklarativno usvojila vrednosti političko-kulturnog pluralizma i tržišne ekonomije, petnaestogodišnji pređeni period tranzicije nije doveo do željenog nivoa životnog standarda, ekonomskog rasta, uvažavanja ljudskih prava, itd.

Suštinska nespremnost srbijanskog društva, predvođenog političkim i ekonomskim elitama, za usvajanje adekvatnog institucionalnog, normativnog i legitimnog okvira, je dovela do stvaranja poretka nekonzistentne društveno-ekonomske orijentacije i nedefinisanog sistema vrednosti. Kao jedno od najizraženijih obeležja, stvoreno je društvo povećane nejednakosti u kojem dominira pojedinačno nasuprot zajedničkom.

Poremećaj u sistemu vrednosti je čitljiv i na nivou gradskog prostora čijom transformacijom upravljaju interesi moćnih finansijskih grupa, što se manifestuje kroz predimenzionisanu izgradnju, uzurpaciju javnih prostora, narušavanje postojeće ambijentalnosti itd. Ekonomski nerazvijena država sa slabim institucijama nije u stanju da obezbedi odgovarajuću javnu intervenciju i sprovede socio-ekonomski izbalansirano odlučivanje koje bi obezbedilo optimalnu alokaciju resursa u funkciji unapređenja kvaliteta života svih građana. Posledično, urbani razvoj vođen kratkoročnim i pojedinačnim interesima, ne ostavlja prostor za strateško promišljanje i kreiranje konzistentnog razvojnog puta jasne etičke, kulturne i moralne orijentacije.
Evidentna je potreba za promišljanjem promena postojećeg modela upravljanja kvalitetom života zajednice i urbanog prostora kroz uvažavanje pluraliteta interesa i aktivacije vitalnih društvenih snaga.

IP01_Tehnike i alati 1: Urbana istraživanja kroz GIS

U poslednjih desetak godina, praksa urbanog planiranja/upravljanja u svetu doživljava dinamične i bitne promene, obeležavajući početak novog talasa promena u pristupu i metodu zasnovanom na GIS i internet tehnologijama. Razvoj e-uprave i IKT podržanih informacionih i komunikacionih servisa u oblasti održivog teritorijalnog i urbanog razvoja jedan je od globalnih prioriteta.

Fokus uprava razvijenih zemalja u ovom trenutku je razvoj GIS zasnovanih sistema za podršku planiranju, praćenje i evaluaciju njihovog sprovođenja u oblasti integralnog teritorijalnog razvoja. Nova perspektiva na kompjuterski podržano planiranje je razvijena je u prethodnoj deceniji i zapravo je tesno povezana sa paradigmatskim promenama u samom planiranju.

Analogno evoluciji pogleda i razumevanja planiranja, evoluirao je i fokus informacionih nauka, pa se tako: – u 60-im govorilo o planiranju “primenjenoj nauci”, odnosno podacima i njihovoj elektronskoj obradi, – u 70-im, o “politici”, pa prema tome informacijama i menadžmentu informacionih sistema, a – u 80-im o “komunikaciji” i znanju, dakle sistemima podrške odlučivanju, a u 90-im o „integrisanom“ planiranju, saznajnim procesima i novom konceptu web zasnovanog otvorenog GIS-a.

IP01_Metode i tehnike istraživanja

S obzirom da predmet pripada teorijsko-metodološkoj grupi, cilj predmeta je upoznavanje studenata sa metodama i tehnikama istraživanja u oblasti urbanizma. Dakle, akcena predmeta nije elaboracija specifične teme istraživanja, već uvid u načine istraživakog rada, kao i upoznavanje i primena različitih istraživačkih metoda i tehnika, što predstavlja osnov rada na budućim istraživanjima.

Preciznije, nakon uvida u osnove metodologije istraživanja i pisanja, kao i prikaze različitih vrsta izvora i različitih vrsta istraživanja u oblasti urbanizma, fokus predmeta je na osposobljavanju studenata za definisanje teme istraživanja, kritički pregled literature, upotrebu saznanja dobijenih uvidom u izvore za definisanje istraživačkih pitanja i za izbor adekvatnog metoda istraživanja koji će omogućiti pronalaženje odgovora na pitanja. Krajnji ishod predmeta je priprema studenata za pisanje diplomskog rada.

Izborni predmet 1 / ZAJ-IG01 /

Bira se jedan predmet sa liste izbornih predmeta:
04. MASA-11040: Izborni predmet 1 – URBANIZAM (MASIU-11050) – 2016/17

Izborni predmet 2 / ZAJ-IG02 /

Bira se jedan predmet sa lista izbornih predmeta:
03. MASA-11030: Izborni predmet 1 – ARHITEKTURA – 2016/17 (MASIU-11060-A) ili
05. MASA-11050: Izborni predmet 1 – ARHITEKTONSKE TEHNOLOGIJE – 2016/17 (MASIU-11060-AT)

Urbana ekomonija

Cilj kursa je upoznavanje studenata sa ekonomskim aspektima urbanog razvoja na svim teritorijalnim nivoima. I to kako sa funksionisanjem čitave gradske privrede, tako i njenih posebnih delova, a naročito zemljišne, komunalne i stambene privrede, dakle sektorima od posebnog javnog značaja.

Teorija urbanog dizajna

Cilj kursa je upoznavanje studenata sa različitim teoretskim konceptima, temama i dilemama urbanog dizajna. Akcenat je na sagledavanju različitih pristupa prepoznavanju prirode, svrhe, uloge i sadržaja urbanog dizajna u relaciji sa ekonomskim, društvenim, kulturnim i prirodno-ekološkim uslovima urbanog razvoja.

Metodologija urbanog dizajna

Studenti se na predmetu upoznaju sa primenom različitih metoda istraživanja u urbanom dizajnu (deskriptivnih, korelativnih, generičkih, eksperimentalnih), kao i mogućnostima njihovog kombinovanja. Osposobljavanje studenata za rad u oblasti urbanog dizajna, tj. razvijanje sposobnosti studenata za razumevanje, sistematizaciju i primenu različitih metoda urbanog dizajna, kao i primenu stečenih saznanja na urbanističkim planovima i projektima u praksi.

IP02_Integralni urbani dizajn

Istraživačko – projektnim radom u studiju primenjenom na reprogramiranje i preoblikovanje prostora studenti stiču nova znanja zasnovana na savremenim paradigmama urbanog dizajna koji podrazumevaju učešće aktera i zainteresovanih strana u kreiranju, reprogramiranju i preoblikovanju prostora u pluralističkom društvu.

IP02_Tehnike i alati 2: Komunikacija i saradnja u participativnom procesu urbanog razvoja

Tehnike i alati za uspostavljanje dobre komunikacije i osnaživanje svih učesnika za participaciju i saradnju u procesu lokalnog razvoja premisa su efektivnosti integralnog planiranja i efikasnosti sprovođenja planova i projekata, i sastavni su deo profesionalnog profila savremenog urbaniste.

Uloga urbanista u savremenim uslovima prevazilazi skup ekspertskih poslova i proširuje se na zadatke fasilitacije planerskog procesa. U tom smislu: Osnovni cilj nastave na predmetu je upoznavanje, sticanje znanja i savladavanje veština u korišćenju osnovnih tehnika i organizacionih i postupaka fasilitacije i medijacije u kolaborativnom participativnom procesu planiranja projektovanja.

Operativni cilj nastave je upoznavanje i savladavanje korišćenja osnovnih alata za postupak planiranja i organizacije participativnog procesa i sistema informisanja učesnika.

IP02_Seminar

Upoznavanje sa specifičnostima i kompleksnostima razvoja grada kroz istorijski diskurs. Istorija poimanja, definisanja i značenja grada. Odnos društva, kulture i gradske građene sredine u diskursu šireg istorijskog konteksta.

Osposobljavanje studenata za razumevanje kompleksnosti uzroka i procesa nastanka i razvoja gradskih naselja. Posedovanje znanja o razvojnim fazama, razlozima i uslovima koji su uzrokovali promenu strukture i značenja grada u širem kulturnom kontekstu društva koje ih gradi. Kritičko razumevanje specifičnih istorijskih imputa na razvoj grada.

Izborni predmet 3 / ZAJ-IG03 /

Bira se jedan predmet sa liste izbornih predmeta:
12. MASA-12040: Izborni predmet 2 – URBANIZAM (MASIU-12050) – 2016/17

Izborni predmet 4 / ZAJ-IG04 /

Bira se jedan predmet sa liste izbornih predmeta:
11. MASA-12030: Izborni predmet 2 – ARHITEKTURA (MASIU-12060-A) – 2016/17 ili
13. MASA-12050: Izborni predmet 2 – ARHITEKTONSKE TEHNOLOGIJE (MASIU-12060-AT) – 2016/17